CÁI NỒI TRUNG QUỐC
HERMANN BAUER sinh năm 1951 tại München (Đức), và vẫn
đang sống tại thành phố này. Ông viết truyện ngắn, du ký, truyện nhi đồng, làm
thơ, v.v... đăng trên các báo. Sách ông được xuất bản tại Đức, Áo, Thụy Sĩ và
Pháp... Truyện ngắn của Bauer nhẹ nhàng, nhưng ý vị thâm trầm, hướng người đọc
đến một cuộc sống tích cực và lạc quan hơn.
Tôi vốn thích nghe lời khuyên của ông bà
Lindner. Vấn đề dù nhỏ hay lớn, ông bà luôn tìm ra giải pháp. Ông bà Lindner
nay đã hơn tám mươi rồi, nhưng tâm hồn và tình cảm vẫn còn trẻ trung và mới mẻ
lắm.
Hồi xưa, do yêu cầu nghề nghiệp, ông Lindner có dịp
đi nhiều nước trên thế giới. Ông bà từng sống tại châu Á và Nam Mỹ nhiều năm.
Hiện nay ông bà cư ngụ ở ngoại ô một thành phố lớn của Đức. Biệt thự rộng rãi
của ông bà ngay cạnh bờ hồ. Có một con đường lớn dẫn đến biệt thự.
Tôi ngồi trong chiếc ghế nệm da màu đen và ngắm ngọn
lửa lung linh trong lò sưởi. Từng ngồi ở phòng khách của nhiều nhà, nhưng tôi
thấy chẳng phòng khách nào toát ra sự ấm cúng dễ chịu và yên ổn như căn phòng
này.
Ông Lindner rót cho tôi ly rượu vang đỏ. Chúng tôi
cụng ly. Bà Lindner nói: “Quý hóa quá, chúng ta có dịp hàn huyên trong buổi
chiều đẹp thế này.”
Ông Lindner đứng dậy, khá mệt nhọc. Giống như nhiều
người cao tuổi, ông cũng đi đứng khó khăn. Đôi chân chẳng còn mạnh khỏe như xưa
nữa.
Ông bước tới lò sưởi, cúi xuống xách cái giỏ đi lấy
thêm củi. Tôi bật dậy, giành làm thay. Đang đứng cạnh tôi, bà liền cản lại, bảo
chồng và tôi cứ ngồi, để bà đi cho.
Khi bà trở lại phòng khách, ông bước đến bên vợ nói
cám ơn và hôn phớt lên má.
Tôi xúc động. Sau bao năm dài chung sống mà ông bà
vẫn còn hạnh phúc và hòa thuận đến thế. Tôi hớp một ngụm rượu rồi hỏi: “Hai bác
hạnh phúc quá, hẳn có bí quyết gì phải không ạ?”
Ông bà cùng mỉm cười. Ông đáp: “Nào có bí quyết chi
đâu. Hôn nhân là một thỏa hiệp mà ta phải trân trọng dưỡng nuôi.”
Bà tiếp lời để chứng minh điều ấy: “Đáng tiếc rằng
phần đông thiên hạ không biết chuẩn bị cho hôn nhân. Vợ chồng tôi xưa kia cũng
vậy. Hơn sáu mươi năm trước, mới lấy nhau, chúng tôi chẳng có khái niệm gì cả.
Chúng tôi không biết bày tỏ tình cảm và cảm xúc, không biết phê bình sao cho
khỏi xúc phạm đối phương, không biết tranh cãi với tinh thần xây dựng, không
biết nhượng bộ, không biết bình tĩnh trước khó khăn để từ từ tìm cách giải
quyết. Cho nên mấy năm đầu vợ chồng sống chung khá khó khăn, cắn đắn nhau
hoài.”
Ông vào bếp, lấy một món mang ra phòng khách đưa tôi
xem: “Nhưng dường như có bí quyết đấy. Cái này đã góp phần rất nhiều vào đó.”
Ông chờ xem phản ứng của tôi. Nhưng tôi chẳng biết
nói chi. Món vật ông ấn vào tay tôi chỉ là cái nồi rất bình thường. Nó không
đẹp, nhiều chỗ bay màu.
Bà tươi cười: “Cái nồi này xưa lắm rồi. Tôi mua ở
tiệm ông già Tàu tại Thượng Hải. Ông lão bảo rằng ở châu Âu hôn nhân ví như cái
nồi nóng mà người ta đặt lên đó cái dĩa lạnh và sau đó cái nồi nguội đi. Ở các
nước Viễn Đông hôn nhân ví như cái nồi lạnh mà người ta đặt lên đó cái dĩa nóng
để cho cái nồi nóng dần lên. Lời lẽ này tôi rất thích và đến nay chưa hề
quên...”
Ngắt lời bà, ông giải thích cho tôi: “Ban đầu cuộc
hôn nhân chúng tôi không phải là cái nồi lạnh đâu. Ngược lại là khác. Nhưng
theo tôi, quá nhiều người chỉ cầu mong cho lửa tình thuở ban đầu sẽ còn nóng
bỏng mãi chứ họ không biết luôn luôn hâm nóng tình yêu. Tôi hiểu hôn nhân như
vầy: Làm thắm thêm tình bạn, đến gần nhau hơn, và luôn tìm cách thấu hiểu nhau
nhiều hơn.”
Tôi mơ màng nhìn ngọn lửa bập bùng đang bén vào những
thanh củi vừa được bỏ thêm vào lò sưởi.
Bà phá tan sự tĩnh lặng: “Vợ chồng chúng tôi thường
trò chuyện về hôn nhân và tình bạn. Hễ ai có khó khăn chi – như cậu đây – thì
chúng tôi tìm cách giúp ngay.” Vừa nói bà vừa nhìn sâu vào mắt tôi.
Ông đặt tay trên vai tôi: “Tôi thấy rằng lắng nghe
xem người khác có vấn đề khó khăn gì cũng là điều quan trọng. Xem họ giải quyết
vấn đề ra sao cũng bổ ích cho chúng tôi nữa.”
Tôi chẳng hứng thú nói về chuyện mấy đứa con học hành
lôi thôi, chuyện nhà đi thuê, chuyện hiện nay hôn nhân vợ chồng tôi đang khủng
hoảng. Tôi nghĩ đâu ai giúp mình được.
Tôi uống cạn ly rượu, đứng dậy, đi qua đi lại bứt rứt
như con hổ trong chuồng: “Nói dễ nhưng làm thì khó. Nó đòi hỏi ta kiên nhẫn rất
nhiều và cũng khiến ta phải thở dài ngao ngán nhiều nữa.”
Tôi cảm ơn ông bà về buổi chiều đẹp đẽ này và muốn
cáo từ. Không trả lời, bà Lindner vào bếp lấy thêm chai vang đỏ nữa. Ông nói
ráo hoảnh: “Cậu ngồi xuống cái đã.”
Bà đưa tôi chai rượu và cái mở nút chai. Tôi khui
chai rượu, rót đều các ly, rồi buông người xuống ghế bành. Những bực bội trong
nghề nghiệp và gia đình khiến tôi cảm thấy mất thăng bằng.
Ông Lindner trỏ tay vào tủ kính trưng bày mấy vật
chạm trổ, pho tượng và độc bình, rồi bảo tôi: “Mỗi món kỷ niệm này đều có một
câu chuyện. Hôm nay chúng tôi nên dẫn cậu đến nước nào nhỉ? Miến Điện, Thái Lan , Nam
Dương, Ấn Độ, Guatemala
Ông lấy một tượng gỗ ra khỏi tủ, giữ nó trong đôi
tay, xoay xoay ngắm nghía mãi, rồi ông bà kể tôi nghe về Nam Dương. Câu chuyện
nghe chân thật và sinh động khiến tôi ngỡ chính mình cũng như có mặt tại nơi
đó.
Tôi lim dim đôi mắt và có cảm giác dường như các món
ăn ông bà kể cho tôi nghe đang thơm ngào ngạt đâu đây. Cho nên suốt mấy tiếng
đồng hồ qua tôi đã quên hết phiền muộn. Ông bà đã làm thế nào nhỉ? Những câu
chuyện của ông bà tác dụng như thôi miên và đồng thời xoa dịu tâm hồn tôi.
Sau khoảng ba tiếng đồng hồ, tôi từ giã ông bà. Về
đến nhà, tôi nghe vợ hỏi: “Thế nào? Ông bà Lindner lại kể cho anh nghe mấy cuộc
phiêu lưu ra nước ngoài của họ nữa rồi chứ gì?”
Tôi gật đầu: “Ừ, hay lắm. Lần này ông bà dẫn anh sang
Nam Dương đấy. Nhưng ông bà còn kể anh nghe về cái nồi Trung Quốc mua ở Thượng
Hải. Anh thích chuyện đó lắm. Em có muốn nghe không?”
Vợ tôi nhìn tôi, không hiểu gì sất, và nói: “Bữa khác
đi. Hôm nay em mệt quá. Hay là ngày
mai vậy. Rồi em sẽ kể một chuyện về nồi niêu xoong chảo cho anh nghe. Hôm nay
mấy thứ chết tiệt này quần em mệt đừ trong lúc anh ra ngoài thư giãn. Em đi ngủ
đây. Chúc anh ngủ ngon.”
Tôi chưa mệt. Trong đầu hỗn độn
quá nhiều ý nghĩ. Tôi đang nghĩ đến một cái nồi lạnh lẽo và ao ước sớm làm nó
mau nóng dần trở lại và thậm chí tôi còn muốn làm cho nó nóng bỏng lên nữa.
LÊ
ANH MINH
Bản tiếng Việt đăng Người Lao Động, ngày 20-5-2005.
Dịch từ tiếng Đức: Der chinesische Kochtopf.
