7/ Đạo làm người / THÁNH THI TRÍCH LỤC

VI. ĐẠO LÀM NGƯỜI

86. Ráng tu cho vẹn đạo làm người

Tự độ, độ tha khắp mọi nơi

Hiện kiếp cho ra người đức hạnh

Vị lai kiếp ^([1]) sẽ ngự cung Trời.

Đức Vạn Hạnh Thiền Sư

Minh Lý Thánh Hội, 18-7 Nhâm Tý (26-8-1972)

87. Muốn về cảnh trí non nhân

Các con sớm hãy gia thân ^([2]) giúp đời

Tu thân là học Đạo Trời

Phải đâu kiếp kiếp làm người thế gian.

Làm người nhân nghĩa ^([3]) vẹn toàn

Thành Tiên, Thánh, Phật dễ dàng đó con

Còn trời, còn nước, còn non

Giữ bền tâm đạo, đời con vẹn toàn.

Đức Diêu Trì Kim Mẫu

Thánh thất Bình Hòa, 15-8 Kỷ Dậu (26-9-1969)

88. Thiện tâm là gốc của con người

Phước đức lo bòn ^([4]) chớ dể ngươi ^([5])

Đạo hạnh trau giồi không biết mỏi

Nhơn hòa nghĩa hiệp ^([6]) vẹn mười mươi.

Đức Thiện Phước Đạo Nhơn

Vĩnh Nguyên Tự, 16-01 Bính Thìn (15-02-1976)

89. Nhân nghĩa ^([7]) người tu phải thuộc lòng

Công bình, bác ái phải cho thông

Hy sinh hạn chế lòng ham muốn

Dìu dẫn cùng nhau đến đại đồng.⁽[8]⁾

Đức Quan Thánh Đế Quân

Thánh thất Tân Định, 03-01 Ất Tỵ (04-02-1965)

90. Con còn mang xác thân thế tục

Con còn sanh trong lúc tuổi đời

Vì cơm áo phải đua bơi

Sớm trưa tần tảo cho đời ấm no.

Nhưng mưu sinh đừng cho bạc ác

Sống một đời tiền bạc hiền lương

Mồ hôi một nắng hai sương

Cháy da phỏng trán thủ thường ấm no.

Đừng cao vọng so đo kẻ khác

Làm cho nhiều, tiền bạc phô trương

Rồi gây hành động bất lương

Rồi gây nghiệp xấu trên đường tiến thân.

Người tu học thà cần cù khổ

Hơn giàu sang lố nhố lăng nhăng

Cũng thời tìm kiếm miếng ăn

Dữ lành hai nẻo khá toan lọc lừa.

Đức Diêu Trì Kim Mẫu

Thánh tịnh Kim Thành Long, 18-02 Quý Sửu (22-3-1973)

91. Thương kẻ tục dãi dầu sớm tối

Chốn hồng trần không lối thoát ra

Thế gian những tưởng là nhà

Lo xây kiên cố ở mà muôn năm.

Tình mẫu tử thậm thâm hoạn dưỡng ⁽[9]⁾

Nghĩa phu thê hạnh hưởng trọn đời

Vì chưng ⁽[10]⁾ muốn sống yên nơi

Trăm phương ngàn kế cho đời đẹp xinh.

Dựng sự nghiệp cho mình sự nghiệp

Cho các con kế tiếp đời sau

Trong khi thâu góp của vào

Vô tình gây tạo biết bao lỗi lầm.

Người có nghĩa thì làm nghiệp thiện

Xây cơ đồ tùy tiện tài năng

Chớ không nỡ dạ làm xằng

Cho thân dư dả cho bằng thế nhân.

Thà nghèo túng còn hơn trái đạo

Thà đói no hoài bão ⁽[11]⁾ nghĩa nhân ⁽[12]⁾

Mặc ai sớm Sở chiều Tần ^([13])

Mặc ai buôn tướng bán quân không màng.

Cũng có kẻ gây oan nghiệp chướng ⁽[14]⁾

Miễn cho đời hạnh hưởng ấm no

Bày ra mưu lược lắm trò

Bất nhân phú túc ⁽[15]⁾ của kho dẫy đầy.

Đâu có biết họa bay tai gởi

Đâu có tường ⁽[16]⁾ ác lợi ác vương ⁽[17]⁾

Thế nên lừa đảo khôn lường

Tới chừng gặp quỷ vô thường ⁽[18]⁾ mới hay.

Đến chừng ấy trở tay không kịp

Bởi vì chưng ⁽[19]⁾ tạo nghiệp dẫy đầy

Ác lai ác báo đến ngày

Tội xưa ta tạo, ngày nay ta đền.

Bánh xe luân ^([20]) xuống lên chuyển tiếp

Tử rồi sanh theo nghiệp theo duyên

Quay trong cái bánh dây chuyền ⁽[21]⁾

Bao giờ trả hết oan khiên ⁽[22]⁾ mới rồi.

Sanh cõi tạm ai ôi khá hiểu

Ráng mà tu tích thiểu thành đa ^([23])

Thế gian đâu phải thật nhà

Cảnh Tiên mới thiệt bửu tòa thiêng liêng.

Đức Quan Âm Bồ Tát

Giáo Hội Tiên Thiên Minh Đức, 20-9 Đinh Mùi (23-10-1967)

92. Chớ đừng có bo bo ích kỷ

Lo tóm thâu của quý để dành

Một giờ lửa đạn chiến tranh

Cửa nhà sự nghiệp tan tành còn chi.

Đức Quan Âm Bồ Tát

Giáo Hội Tiên Thiên Minh Đức, 20-9 Đinh Mùi (23-10-1967)

93. Đừng tính sự hơn thua hành động

Mải lo riêng kiếp sống cho mình

Mà quên vạn vật, sanh linh ^([24])

Mà quên đồng thể ^([25]) cũng tình anh em.

Đức Quan Âm Bồ Tát

Huờn Cung Đàn, 01-6 Ất Tỵ (29-6-1965)

94. Người thế tục vì ham danh lợi

Miếng đỉnh chung ⁽[26]⁾ đào xới hằng ngày

Mặc tình chết sống mặc ai

Miễn cho kho vựa đủ đầy kim ngân.^([27])

Đó là thói tầm thường nhân thế

Miễn lợi danh,⁽[28]⁾ chẳng kể nghĩa nhân ⁽[29]⁾

Còn con, con biết tu thân

Giồi tâm luyện tánh, tinh thần thanh cao.

Tu dốc độ ^([30]) đồng bào chủng tộc

Hiểu ngọn nguồn cội gốc giống nòi

Thương nhau như thể chơn tay

Tinh thần đoàn kết ái hoài ^([31]) cùng nhau.

Kẻ thế sự muốn sao ngon miệng

Với béo mồm gây chuyện sát sanh

Còn con đạm bạc dưa hành

Tương rau qua buổi, đạo lành giồi trau.

Thương súc vật đồng bào ruột thịt

Không nỡ lòng giết chết thú cầm

Đó là con được chữ tâm

Chữ tâm bác ái ham làm việc nhân.

Kẻ thế tục vinh thân cao trọng

Đủ mưu mô lật lọng đảo lừa

Còn con khuya sớm chiều trưa

Chơn thành giữ dạ rước đưa người đời.

Vào cửa đạo dùng lời đạo lý

Con làm gương chánh kỷ hóa nhơn ^([32])

Hằng ngày kiếm việc làm ơn

Mặc ai tranh chấp, thua hơn, giựt giành.

Kẻ thế tục bươi hành nói tỏi

Nhọn hai đầu xoi bói tha nhơn ^([33])

Làm cho kẻ khác oán hờn

Hại nhau chết sống thỏa cơn sân cuồng.

Còn con biết vai tuồng người đạo

Lựa lời lành khuyên bảo gián can

Làm cho thuận thảo đôi đàng

Gây tình hòa ái xóm làng thôn lân.

Kẻ thế sự khi sân giận dữ

Nói hoặc làm đủ thứ không chừa

Hoặc vào pháp luật kiện thưa

Hoặc dùng võ lực có thừa hại nhau.

Còn con biết giữ câu nhẫn nhục

Chế ngự lòng những lúc nóng sân

Lời hiền lẽ phải phân trần

Đổi màu thù nghịch làm thân bạn hiền.

Kẻ thế tục hay ghiền đủ thứ

Nếp đọa sa ^([34]) trong tứ đổ tường ^([35])

Túng cùng làm chuyện bất lương

Để hầu thỏa mãn tầm thường đọa sa.^([36])

Còn con biết suy xa xét chậm

Biết giữ gìn Giới Cấm, Điều Quy ^([37])

Gìn lòng chẳng phạm điều ni ^([38])

Cho nên hạnh đạo nam nhi, nữ hiền.

Kẻ thế sự mê tiền quý bạc

Dám làm điều tội ác bất lương

Đó là những thói tầm thường

Không ra máy chém, khám đường cũng vô.

Kẻ thế tục ma cô, chứa bạc

Làm những điều tội ác mưu sanh ^([39])

Còn con lo việc tu hành

Không gây nghiệp xấu, nghề lành sanh nhai.

Kẻ khác nữa Phật đài nương bóng

Tứ thời nghe chuông trống rình rang

Nhưng về tiền bạc tính toan

Phân minh sổ sách không an chút nào.

Con biết sợ Trời cao có mắt

Lại ngán người khuất mặt chép ghi

Một đồng, một chục chi chi

Phân minh sổ sách chẳng ly mảy hào.^([40])

Đó điển hình mấy câu thí dụ

Để cho con ghi chú học bươn ⁽[41]⁾

Những gì là cái tầm thường

Những gì là cái phi thường vân vân…

Đức Diêu Trì Kim Mẫu

Thánh tịnh Kim Thành Long, 18-02 Quý Sửu (22-3-1973)

95. Lời nói phải dịu dàng minh chánh

Lời nói sao xứng hạnh hiền nhân

Đừng khi gặp lúc giận hờn

Buông lời tổn đức thỏa cơn giận đùa.⁽[42]⁾

(…)

Mắt phải ngó phải xem đúng lễ

Mắt tránh nhìn ô uế phàm thân

Dục tâm ắt phải loạn thần

Xúi người lỡ bước sa chân lạc lầm.

Tai chớ lóng thì thầm to nhỏ

Lời đắng cay xiên xỏ người hiền

Giục lòng tội trạng lụy liên

Còn chi phẩm hạnh người hiền thế gian.

Ý đừng tưởng tính toan vọng động

Mải riêng lo kiếp sống tạm này

Mà quên quá khứ vị lai

Tiền căn nghiệp quả trả vay tội tù.

Đức Quan Âm Bồ Tát

Huờn Cung Đàn, 01-6 Ất Tỵ (29-6-1965)

96. Cần làm việc thực hành lý đạo

Cùng chúng sanh chỉ bảo cho nhau

Đừng phân chi phái sắc màu

Bề ngoài hình thức có nào ích chi.

Khuyên người hiểu trí tri ⁽[43]⁾ đạo lý

Đạo làm người chung thỉ nhờ thân

Làm dân cho đáng nên dân

Làm quan cho đáng tinh thần làm quan.

Khi ở chốn gia đàng ⁽[44]⁾ cư xử

Đạo làm cha, phụ tử tình thâm

Cha không tửu sắc sai lầm

Bạc bài đàng điếm là mầm hư thân.

Đạo làm chồng, ân cần ký chú ⁽[45]⁾

Đạo thỉ chung phu phụ một đường

Tử tôn nhìn thấy noi gương

Gương lành là một tình thương lưu truyền.

Đạo bằng hữu, đồng niên đồng kỷ ^([46])

Đồng láng giềng hoặc chị hoặc anh

Giữ gìn chữ tín, đừng sanh

Sanh lòng bội nghĩa rồi sanh loạn cuồng.

Đạo làm người, tròn vuông ⁽[47]⁾ sau trước

Đó là khuôn là thước giữ mình

Làm người cho trọn nghĩa tình

Phật Tiên, Thần Thánh muốn thành khó chi.

Đức Quan Âm Bồ Tát

Huờn Cung Đàn, 01-6 Ất Tỵ (29-6-1965)

97. Phận làm mẹ tu hiền vui vẻ

Làm gương cho con trẻ noi theo

Đời rằng bèo lại sanh bèo

Ổi đâu trổ trái dưa leo bao giờ.

Con còn dại còn khờ trong trắng

Tập tánh cho chúng đặng hiền lương

Ban cho chúng nó tình thương

Chọn người bạn tốt trên đường tiến thân.

Bà mẹ ấy tinh thần trụ cốt

Là hiền thê rường cột gia trung ^([48])

Chồng xưa nổi tiếng anh hùng

Cũng do hiền phụ đúc un tinh thần.

Xưa Mạnh Mẫu cầm chân Mạnh Tử

Theo học đường trung thứ lễ nghi

Ngày nay tiết nghĩa còn ghi

Nho tông Khổng Mạnh đông tây kính nhường.

Đó là tu cang thường ^([49]) gia đạo

Đó là tu hoài bão ^([50]) nghĩa nhân ^([51])

Đó là cơ bản tinh thần

Đạo người làm vẹn ở tầng thứ ba.

Đức Quan Âm Bồ Tát

Giáo Hội Tiên Thiên Minh Đức, 20-9 Đinh Mùi (23-10-1967)

---

⁽[1]⁾ hiện kiếp: Kiếp này, kiếp hiện nay. vị lai kiếp: Kiếp sau.

⁽[2]⁾ gia thân: Ráng sức, dốc sức.

⁽[3]⁾ nhân nghĩa: Lòng thương người và sự ăn ở theo lẽ phải.

⁽[4]⁾ bòn: Bòn mót, nhặt nhạnh từng chút mảy mún, không bỏ sót.

⁽[5]⁾ dể ngươi: Coi thường, cho là chẳng quan trọng.

⁽[6]⁾ nhơn hòa nghĩa hiệp: Nhơn nghĩa có đủ.

⁽[7]⁾ nhân nghĩa: Lòng thương người và sự ăn ở theo lẽ phải.

⁽[8]⁾ đại đồng: Cả thế gian cùng sống vui, hòa hiệp với nhau, không tranh cạnh.

⁽[9]⁾ hoạn dưỡng: Nuôi dưỡng, chăm nuôi, nuôi nấng.

⁽[10]⁾ vì chưng: Bởi vì, vì.

⁽[11]⁾ hoài bão: Ôm ấp, ấp ủ (lý tưởng, ước vọng cao đẹp).

⁽[12]⁾ nghĩa nhân: Sự ăn ở theo lẽ phải và lòng thương người.

⁽[13]⁾ sớm Sở chiều Tần: Buổi sáng (làm tôi vua) nước Sở, buổi chiều (làm tôi vua) nước Tần; ý nói lòng phản trắc, không chung thủy.

⁽[14]⁾ nghiệp chướng: Chướng ngại, trở ngại phải nhận lãnh do trước kia đã tạo ra nghiệp xấu.

⁽[15]⁾ phú túc: Giàu có đủ đầy.

⁽[16]⁾ tường: Biết rõ, hiểu rõ.

⁽[17]⁾ ác lợi ác vương: Món lợi do làm ác mà có thì phải vương mang tội ác (vì quả báo).

⁽[18]⁾ quỷ vô thường: Chết.

⁽[19]⁾ vì chưng: Bởi vì, vì.

⁽[20]⁾ bánh xe luân: Vòng luân hồi; hết kiếp này sẽ đầu thai qua kiếp khác.

⁽[21]⁾ cái bánh dây chuyền: Bánh xe luân hồi.

⁽[22]⁾ oan khiên: Oan nghiệp, oan nghiệt, những nợ nần, thù oán từ kiếp trước, sang kiếp này chúng đòi người mắc nợ phải trả.

⁽[23]⁾ tích thiểu thành đa: Góp lại những cái ít ỏi rồi sẽ thành nhiều.

⁽[24]⁾ sanh linh: Mọi người, chúng sinh.

⁽[25]⁾ đồng thể: Đồng bản thể là linh quang, vì con người và vạn vật đều là tiểu linh quang có cùng nguồn gốc là Đại Linh Quang (Thượng Đế).

⁽[26]⁾ đỉnh chung: chung đỉnh: Gia đình quyền thế, rất giàu, đông người phục vụ.

⁽[27]⁾ kim ngân: Vàng bạc.

⁽[28]⁾ miễn lợi danh: Miễn là thỏa mãn lòng ham danh ham lợi.

⁽[29]⁾ nghĩa nhân: Sự ăn ở theo lẽ phải và lòng thương người.

⁽[30]⁾ dốc độ: Dốc sức cứu độ.

⁽[31]⁾ ái hoài: Nghĩ tới nhau mà thương nhau.

⁽[32]⁾ chánh kỷ hóa nhơn: Sửa mình cho ngay thẳng (chánh kỷ) rồi mới có thể giáo hóa, cảm hóa người khác (hóa nhơn).

⁽[33]⁾ tha nhơn: Người khác.

⁽[34]⁾ đọa sa: Sa đọa, ăn chơi trụy lạc.

⁽[35]⁾ tứ đổ tường: Bốn thứ giam hãm con người trong ham muốn và nghiện ngập, khiến con người mất tự do, giống như bị nhốt trong bốn vách nhà tù. Bốn thứ (bốn vách) đó là tửu, sắc, tài, khí (rượu, sắc dục, tiền bạc, và ma túy). Đổ và tường đều có nghĩa là vách tường.

⁽[36]⁾ đọa sa: Sa đọa, ăn chơi trụy lạc.

⁽[37]⁾ Giới Cấm, Điều Quy: Ngũ Giới cấm và Tứ Đại Điều Quy.

⁽[38]⁾ điều ni: Điều này.

⁽[39]⁾ mưu sanh: Tìm cách sinh sống.

⁽[40]⁾ chẳng ly mảy hào: Chẳng sai lệch một tí xíu nào.

⁽[41]⁾ bươn: Mau chân, vội vã, gấp rút.

⁽[42]⁾ giận đùa: Giận cành hông, giận tràn, giận đến nỗi không kềm chế được lời nói và hành động.

⁽[43]⁾ trí tri: Biết cho cặn kẽ, biết cho đến cùng tột.

^([44]) gia đàng (đường): Gia đình.

^([45]) ký chú: Ghi nhớ.

^([46]) đồng niên đồng kỷ: Tuổi tác ngang nhau, bằng tuổi nhau.

^([47]) vuông tròn: Hoàn hảo, toàn vẹn, không sứt mẻ.

^([48]) gia trung: Ở trong nhà, trong gia đình.

^([49]) cang thường: Tam cương và ngũ thường. Xem tr. 40.

^([50]) hoài bão: Ôm ấp, ấp ủ (lý tưởng, ước vọng cao đẹp).

^([51]) nghĩa nhân: Sự ăn ở theo lẽ phải và lòng thương người.

DIỆU NGUYÊN kết tập

HUỆ KHẢI chú thích

Nếu quý bạn thích có tập sách nhỏ này, kính mời quý bạn gởi thư về daidaovanuyen@gmail.com. Và xin quý bạn hoan hỷ trả giúp cước phí cho bưu điện ngay khi nhận được sách biếu. Cảm ơn quý bạn quan tâm. (Chương Trình Chung Tay Ấn Tống Kinh Sách Đại Đạo)